Organisatie in de kijker: Gezond Leven
Maart 2022
Het Vlaams Instituut Gezond Leven is een onafhankelijk expertisecentrum dat professionals informeert en ondersteunt over verschillende preventiethema’s (waaronder voeding, beweging, tabak, mentaal welbevinden). An Lebacq & Tine Vangroenweghe vertellen jullie hoe Gezond Leven aan de slag gaat met culturele diversiteit in hun werking.
Laat je inspireren door de tips & tools die ze aanreiken.
Wat doet Gezond Leven voor hulpverleners?
"We ondersteunen onderwijs, kinderopvang, jeugdhulp, lokale besturen, woonzorgcentra, sociale voedselinitiatieven, … om gezondere omgevingen te worden. We hebben ook materiaal waar burgers zelf mee aan de slag kunnen."
"Mensen in maatschappelijk kwetsbare situaties ervaren veel meer drempels om gezond te leven. Bij het uitbouwen van ons aanbod houden we rekening met deze verschillende, soms intensere, noden. Indien nodig zorgen we voor een apart aanbod op maat van de drempels en krachten."
Hoe werken jullie rond culturele diversiteit?
"In onze werking spelen wij in op de behoeften op het terrein: in de context van de sociale voedselinitiatieven kregen wij bv. signalen dat de medewerkers behoefte hebben aan informatie over ‘superdiverse’ voeding, daarom maakten we twee brochures: één voor voorzieningen met een maaltijdaanbod en één voor voorzieningen met een winkelaanbod. Op onze website voorzien we aanvullend nog achtergrondinformatie over eten in verschillende culturen."
Welke tip(s) hebben jullie voor hulpverleners die werken met een cultureel divers cliënteel?
"Je kan creatief omspringen met onze preventiethema’s: waarom geen wandelgesprek organiseren om over een gevoeliger thema te spreken met jouw patiënt/klant? Jullie zijn beiden in beweging. Het niet maken van oogcontact kan een voordeel zijn bij bepaalde onderwerpen of voor bepaalde patiënten en is bovendien extra veilig in coronatijden."
"Via vormingen op maat helpen we organisaties ook om hun uitdagingen op vlak van superdiversiteit en voeding aan te pakken. Hierbij ligt de focus op betaalbare en gezonde voeding en proberen we deelnemers gerust te stellen: je hoeft niet alles te weten over de cultureel- of religieus-geïnspireerde eetgewoonten van de klant voor jou, maar met een open houding en het respectvol stellen van vragen kom je heel ver. We zetten hulpverleners concreet op weg met onder andere voorbeeldvragen over cultuurgebonden eetgewoontes en religieuze eetgewoontes."
"Binnen onze organisatie zijn we steeds op zoek naar samenwerking en collega’s die ervaring hebben in het werken in culturele diversiteit. Een van onze doelen is om in ons personeelsbestand de superdiversiteit van de samenleving meer te laten weerspiegelen. We vangen dit huidig hiaat op door samenwerkingen met Atlas voor Kleurrijk Gezond, FMDO voor 10.000 stappen … In 2022 starten we ook met een nieuwe aanpak bij aanwervingen van personeel en stagiaires: buiten de bestaande kanalen breken en nieuwe netwerken aanboren om tot een cultureel diverse en meer inclusieve organisatie te komen."
"Voeding kan ook een dankbaar thema zijn om een gesprek te openen, zo kan je vragen naar wat een patiënt de avond voordien heeft gegeten of klaargemaakt, of wat de kinderen wel of niet lusten. Ook het thema beweging kan een laagdrempelig startpunt van een gesprek zijn: bijvoorbeeld vragen of iemand te voet naar jullie afspraak is gekomen."
Als afsluiter: Welke tools vinden jullie een must voor hulpverleners?
"Kleurrijk Gezond is een pakket met laagdrempelige informatie voor een groepssessie over gezonde voeding en lichaamsbeweging voor mensen met een migratieachtergrond. In het pakket komen 10 onderwerpen aan bod die een lesgever of hulpverlener ‘à la carte’ kan combineren afhankelijk van de wensen van zijn of haar doelgroep. Kleurrijk Gezond wordt onder andere ingezet bij oudergroepen via scholen, bij zelforganisaties, bij Ligo/Basiseducatie en bij lokale besturen."
"Hoe iemand iets beleeft, kan je moeilijk invullen. Het is belangrijk om te polsen naar de toegankelijkheid van jouw aanbod met de 8 B's van toegankelijkheid. Het is steeds zinvol om dit samen met je doelpubliek na te gaan. Wij hebben ook een checklist ontwikkeld met een aantal voorbeeldvragen toegespitst op de toegankelijkheid van gezonde voeding voor de persoon die vóór jou zit."
