De wereld op je bord
Mei 2023
Huize Eyckerheyde volgde afgelopen jaar het leer- en coachingstraject 'Bouwen aan cultuursensitieve zorg'. Een van de meest bijzondere acties die daaruit voort vloeide was 'De wereld op je bord'. Julie en Ellen van Huize Eyckerheyde vertellen je hieronder wat dit mooie project inhield en wat het teweeg bracht binnen hun organisatie. Veel (en smakelijk) leesplezier!
"Huize Eyckerheyde is een voorziening gericht op woonondersteuning voor een 100-tal jongeren en volwassenen met een ernstig diep mentale beperking. Ze streven ernaar een tweede thuis te zijn voor hun bewoners en focussen op een basale aanpak waar niets moet en alles mag: het ritme van de bewoners staat centraal.
'De wereld op je bord' actie sluit daar heel mooi bij aan. Gedurende een hele week werd multicultureel gekookt. De ouders/broers/zussen van de bewoners kookten samen met de keukenmedewerkers van Eckerheyde. De werkgroep diversiteit zorgde voor vertaalhulp indien nodig."
"Elke dag werd een ander gerecht geserveerd vanuit een specifiek land, gekozen door de families, maar wel ook haalbaar voor de keuken. Voordien werd er een tasting georganiseerd waar de families samen met de logopedisten zochten naar oplossingen voor slikken en verslikken (dit is geen evidentie bij heel wat bewoners). Zo werden de bakbananen horende bij het Afrikaanse gerecht gemixt voor de bewoners met slikproblemen."
Wat was eigenlijk de aanleiding voor deze actie?
"We kiezen er bewust voor om onze acties te laten vertrekken vanuit bewoners. En wat beter dan te beginnen met eten? Onze keuken kookte eerder klassiek: aardappelen, vlees en groenten. We merken dat enerzijds de bewoners hier niet meer altijd fan van zijn (omdat ze dit thuis nooit eten). Een artikel over bewoners die andere smaken leren kennen, bracht ons op dit idee om een 'wereld op je bord' week te organiseren. 'Verandering van spijs doet eten', en effectief zagen we bij heel wat bewoners een totaal ander eetpatroon dan normaal.
Zo hoorden we heel wat bijzondere reacties:
“Elke week bonen voor Japhet”,
“Wat een succes, je zag de gasten echt blinken. Dit willen we zeker nog eens eten”,
“Dat recept willen we ook wel voor in de leefgroep”,
“Maurice zei in één woord: magnifique”,
“De bakbanaan was heel speciaal maar werd door de meeste bewoners goed gesmaakt!”.
Wat was er voor jullie zo bijzonder aan deze actie?
"Voor het eerst sinds 1986 kwamen families mee helpen in de keuken. Dit op zich was al een bijzonder gebeuren. Een grootkeuken heeft immers een heel andere werking dat de standaard keukens thuis. Desondanks het keukenpersoneel toch wel zenuwachtig was voor de samenwerking door de taalkloof, is de hele week bijzonder goed verlopen. Ook de families voelden zich meteen thuis en werkten goed samen met de keuken. Wat bijzonder mooi om zien was. Iedereen deed echt hun best om te communiceren met elkaar en de keukenmedewerkers gaven de families ook het vertrouwen in de samenwerking. We denken dat dit kwam doordat op voorhand de tasting georganiseerd werd. Zo kon iedereen elkaar leren kennen. Er zijn zelfs vriendschappen ontstaan tussen families met een klein netwerk."
Welke impact heeft deze actie volgens jullie?
"Tijdens die week hadden we besloten om voor iedereen halalvlees voor alle warme maaltijden te voorzien om het proces te vergemakkelijken. Om even te schetsen: er zijn sowieso al heel wat uitzonderingen voor 94 bewoners: gemixt vlees, gemixt alles, fingerfood, dieet, diabetes, vegetarisch, halal, maagdarm sparend, voorkeuren bewoners (bv. lust geen vis),... Er werd nadien integraal overgestapt naar halalvlees voor iedereen. Binnenkort bekijken we ook de menu om enkele gerechten mee te integreren in het geheel."
De actie staat niet op zichzelf, maar kadert in een breder diversiteitsverhaal voor Eyckerheyde. Kunnen jullie daar iets meer over vertellen?
"Sinds de uitbreiding van onze voorziening en de opening van onze werking minderjarigen (MFC) zien wij een toename aan meer diverse profielen bij onze bewoners. We schatten in dat dit komt door de druk op de voorzieningen en MFC’s waardoor ouders en hun kinderen op zoek gaan binnen een grotere regio naar opvang in plaats van enkel de centrumsteden. Daarnaast veronderstellen we dat binnen de meeste culturen een grotere openheid en nood is aan opvang."
"Wij werken vanuit een tweede-thuis gevoel en hier botsten we op onze grenzen. We moesten op zoek gaan naar verbreding en aanpassingen. Ook rond medewerkers zagen we een uitdaging om meer in te zetten op diverse profielen in de brede zin van het woord. We hebben ons dan ingeschreven voor het leer- en coachingstraject Cultuursensitieve zorg. Hier kregen we heel wat tools, tips & tricks om aan de slag te gaan met onze veranderende doelgroep, medewerkers en netwerk. We gingen aan de slag met 3 thema’s: mobiliteit, voeding en sterven en rouwen.
Het voorbije jaar hebben we al heel hard gewerkt. We schreven in op een KBS-project om ons draaiboek over sterven en rouwen verder divers uit te schrijven, alsook een vormingspakket te creëren om voorzieningen en MFC op weg te helpen om ook in de laatste fase van het leven een waardige zorg te bieden. Rond voeding kozen we voor onze 'Wereld op je bord' actie en maakten we leefgroepen meer bewust rond halalvoeding. Voor zowel medewerkers als het netwerk zijn wij beginnen brainstormen rond de moeilijke bereikbaarheid van Eyckerheyde. Tot slot wordt er nog hard gewerkt aan een brochure die mensen wegwijs maakt in het traject naar Eyckerheyde."
Tot slot: wat lag er eigenlijk op de borden?
- Op maandag Afrikaans: kalfscarbonnade met bonen en rijst (mama Maïté)
- Op dinsdag Congolees: rundscarbonnade met pindakaas en gestoomde banaan (mama Elie)
- Op woensdag Marokkaans: Tajine met groenten en kip, traditioneel gestoomde couscous (zussen Najim)
- Op donderdag: op donderdag is de keuken gesloten om te poetsen. Leefgroepen mochten zelf een multicultureel gerecht klaarmaken in de leefgroep. Er werd gekozen voor onder ander Indische curry en Russische stoofpot.
- Op vrijdag Italiaans: Parmigiano Milanzane is een vegetarische ovenschotel met aubergine, parmezaan, mozarella en verse tomatensaus. Deze werd geserveerd met penne, maar kan ook met brood gegeten worden (mama Sami)
Mmmmmm! Klinkt heerlijk!
Heb jij ook interesse om net als Huize Eyckerheyde deel te nemen aan het leer- en coachingstraject 'Bouwen aan cultuursensitieve zorg'? Stel je dan nu kandidaat!